ABD’de Beklenen Teşvik Açıklandı

Haftalık Bülten - ABD’de Beklenen Teşvik Açıklandı
17.01.2021 13:24:00

Cumhuriyetçilerin plana karşı çıkmaları nedeniyle teşviklerin senatodan geçmesi biraz zaman alacak gibi görünüyor ancak aşılama çalışmalarının beklenenden yavaş gittiği göz önünde bulundurulursa bu denli büyük bir teşvik paketinin hayata geçmesi ABD ekonomisinde özellikle hizmet sektöründeki istihdam sorunlarının sosyal bir tansiyona dönüşmesi riskini azaltacaktır. 
Devir teslim törenine katılmayacağını açıklayan Trump’ın görevi 20 Ocak’ta son buluyor ve görevi bırakmasının ardından hakkında darbe girişimine katkıda bulunma ve başkanlığı dönemindeki çeşitli uygulamaları nedeniyle soruşturma başlatılması söz konusu. Piyasaları çok fazla etkilemesini beklemediğimiz bu olayların ABD’de yeni protestoları tetiklemesi halinde piyasada risk fiyatlamasının geri döndüğüne şahit olabiliriz. 

ABD Faizlerinde Enflasyonist Etki Tartışması Gündemde

Veriler bazında bakacak olursak geçtiğimiz haftanın en önemli verisi olan ABD Aralık enflasyonu %1.3’lük piyasa beklentisine karşılık %1.4 olarak gerçekleşti. Çekirdek enflasyon ise beklendiği gibi %1.6 oldu. Enflasyondaki yukarı seyir ve ABD 10 yıllık faizlerinin bu hafta 1.18’in üzerine çıkması enflasyonist risklerin beklenenden önce ortaya çıkması riskini beraberinde getiriyor. Enflasyon riski karşısında uzun süre gevşek para politikasına devam etmesi beklenen Fed’in ne yapacağı haftanın en önemli tartışmalarından biri oldu. Fed Başkanlarının üst üste enflasyon %2.0’nin üzerine çıksa da gevşek para politikasının devam edeceği açıklamalarına rağmen örneğin Goldman Sachs re-enflasyonist riskler nedeniyle 2021 sonu ABD 10 yıllık faiz tahminini %1.3’ten %1.5’e yükseltti. Biden’ın yeni mali teşvik paketi bu beklentileri biraz aşağı çekebilir ancak Fed üyelerinin 2023’e kadar faiz artırımı yok söyleminin yıl içerisinde hafifletildiğini ve 3 ayda bir yayınlanan Fed üyelerinin tahminleri arasında ilk faiz artırımı zamanının öne çekildiğini görebiliriz. Bu revizyonun önündeki en büyük engel ise aşılama çalışmalarına rağmen istihdam piyasasının zayıf seyretmesi olacaktır. Bu hafta açıklanan ABD işsizlik maaşı başvuruları verisine göre işsizlik maaşına başvuranların sayısı 800 bin kişilik artış beklentisine karşılık 965 bin kişi oldu. En son açıklanan işsizlik verilerine göre ABD’de işsizlik oranı %6.7 seviyesinde ve 19 milyon kişi işsizlik desteği alıyor. Bu sayıların normale dönmesi aylar alacağı için Fed üyelerinin faiz artışı ile ilgili tahminlerini öne çekmekte aceleci davranmadıklarını görebiliriz. 

Yurtiçinde Bütçe Açığı YEP’in altında kalırken Erdoğan’ın Hedefinde Yüksek Faiz Var
Yurtiçine dönecek olursak kur tarafında haftanın son gününde önemli bir hareketlilik yaşadık. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yüksek faizlerle ilgili eleştirisi TCMB’nin sıkı para politikasının sürdürülebilirliği konusunda soru işaretleri oluşturdu ve Perşembe günü 7.3650 civarında kapanan USDTRY kurunun gün içinde 7.50’nin üzerine çıkmasına neden oldu. Önümüzdeki dönemde bu söylemlerin artması kurdaki düşüş trendini sonlandırabilir.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ayrıca Aralık ayı bütçe gerçekleşmelerini açıkladı. Buna göre 2020 yılında toplam bütçe açığı Yeni Ekonomi Programı’nda yer alan 239.2 milyar TL’nin oldukça altında kalarak 172.7 milyar TL olarak gerçekleşti. Tahmini GSYH’mize oranla %3.5’e karşılık gelen bu açık YEP’te hedeflenen %4.9’un oldukça altında. Geçen sene bütçe açığı 123.7 milyar TL yani GSYH’nin %2.9’u seviyesindeydi. Salgın gibi sıra dışı bir riskin ekonomik etkilerini yönetmeye çalıştığımız bir yıl olmasına rağmen yılın tamamında vergi gelirlerinde %10.2’lik bir reel artış yaşanmış durumda. Faiz dışı giderler ise bunun altında %5.8 gibi bir artış gösterdi. Faiz giderlerindeki %19.4’lük yüksek artış ise bütçede görülen bozulmanın ana nedenlerinde biri. Vergi gelirlerinde gelir üzerinden alınan vergiler 2020’de önceki seneye göre %2.7 düşüş gösterirken tüketim üzerinden alınan vergilerde %21.4 artış yaşandı. Önümüzdeki dönemde salgının ikinci dalgasına yönelik önlemler nedeniyle görülen ekonomik aktivitedeki yavaşlama vergi gelirlerinin zayıflamasına neden olabilir. 

Bütçe dışında da geçtiğimiz haftanın veri gündemi oldukça yoğundu. Kısaca özetlemek gerekirse Ekim ayı işsizlik oranı %12.7 olarak açıklandı. Bu oran geçen senenin aynı ayında görülen %13,4'ün altında kaldı. İstihdamın çalışabilir nüfusa oranı olarak ifade edilen istihdam oranı %43,6 ile geçen yıl kaydedilen %45,9'un altında kaldı. Kasım’da sanayi üretimi büyümesi takvim etkisinden arındırılmış bazda %11.0 ile %9.1’lik piyasa beklentisinin üzerinde gerçekleşti. Ekim’de sanayi büyümesi %10.4 olmuştu. Kasım ayında cari denge 3,6 milyar dolarlık piyasa beklentisine karşılık 4,1 milyar dolar açık verdi. Bir önceki yılın aynı döneminde aylık bazda neredeyse dengede olan cari işlemler 12 aylık toplam bazda 34,0 milyar dolar açıktan 38,0 milyar dolar açığa yükseldi. Ocak ayı Beklenti Anketi’nde katılımcıların yılsonu enflasyon beklentileri %11.15 seviyesinde gerçekleşti. 12 ve 24 ay ileriye dönük enflasyon beklentileri ise hafif düşüşle %10.94 ve %9.24’ten sırayla %10.53 ve %9.14’e geriledi. TCMB’nin sıkı para politikasına devamı ve enflasyonla mücadele konusundaki kararlılığı enflasyon beklentilerinde düşüşün devamını getirecektir.  

Yurtdışında Ne Bekliyoruz?

Yurtdışında bu hafta Avrupa Merkez Bankası ve Japonya Merkez Bankası para politikası kararları takip edilecek. Her iki bankanın da mevcut para politikası duruşunu değiştirmesi beklenmiyor ancak özellikle Avrupa’da salgının seyri ve gideren genişletilen önlemlerle birlikte ekonomik aktivitenin beklenen seyri, buna karşı atılabilecek ekstra adımlarla ilgili açıklamalar çok önemli olacak. 
Veriler bazında ise haftanın en yakından takip edilecek verileri Cuma günü açıklanacak Ocak ayı öncü PMI verileri olacak. Japonya, Avrupa ve İngiltere’de imalat PMI’lar halen ekonomik genişleme bölgesinde yer alırken hizmet PMI’lar ekonomik daralma bölgesinde ve de zayıflamaya devam ediyor. Japonya’da verilerle ilgili bir beklenti bulunmuyor ancak saat 3:30’da açıklanacak öncü imalat PMI Aralık ayında 49.0’dan 50.0’ye yükselmiş, hizmet PMI ise 47.8’den 47.7’ye gerilemişti. Almanya’da imalat PMI’ın 58.3’ten 57.5’e, hizmet PMI’ın 47.0’den 45.5’e gerilemesi, Euro Bölgesi’nde imalat PMI’ın 55.4’ten 54.6’ya, hizmet PMI’ın 46.4’ten 45.0’e, İngiltere’de imalat PMI’ın 57.5’ten 53.0’e, hizmet PMI’ın 49.4’ten 49.5’e gerilemesi bekleniyor. ABD’de ise hem imalat hem de hizmet PMI halen 50.0’nin üzerinde ancak burada da imalat PMI’ın 57.1’den 56.5’e, hizmet PMI’ın 54.8’den 54.0’e düşüş göstermesi bekleniyor. 

Ayrıca Pazartesi açıklanacak 4Ç20 Çin büyümesi ve Aralık sanayi üretimi ve perakende satışlar Asya piyasaları açısından önemli. Çin’in son çeyrekte önceki yılın aynı dönemine göre %6.1 büyümesi bekleniyor. Önceki çeyrek büyüme %4.9 seviyesindeydi. Sanayi üretiminin Aralık’ta %7.0’den %6.9’a hafif düşüş göstermesi perakende satışların ise yıldan yıla %5.0’ten %5.5’e hızlanma göstermesi bekleniyor. Beklenenden düşük bir gerçekleşme küresel büyüme ile ilgili de endişeleri beraberinde getirebilir. Pazartesi Japonya Kasım ayı sanayi üretimi açıklanacak ancak veri ile ilgili bir piyasa beklentisi bulunmuyor. Eylül ve Ekim aylarında sanayi üretimi yıldan yıla sırayla %3.0 ve %3.4 daralmıştı. Zayıflamanın devam etmesi ekonomik büyüme ile ilgili beklentilerin bozulmasına neden olacaktır. Çarşamba günü Euro Bölgesi’nde Aralık enflasyonu açıklanacak. Kasım’da yıllık bazda %-0.3 olan tüketici enflasyonunun Aralık’ta aynı seviyede kalması bekleniyor. Çekirdek enflasyonun ise %0.2’de sabit kalması bekleniyor. Bu hafta ABD’de yayınlanan haftalık işsizlik maaşı başvuruları piyasa tarafından daha yakından takip edilecek. Hatırlatmak gerekirse haftalık işsizlik maaşı başvuruları 9 Ocak haftasında beklentilerin üzerinde 965bin kişi olmuştu. 16 Ocak haftası ile ilgili piyasa beklentisi 868bin kişi seviyesinde. Beklenenin üzerinde bir artış ABD’de istihdam piyasası ve genel olarak ekonominin teşvik ihtiyacını teyit edici bir bilgi olacaktır. 

Önümüzdeki Hafta Ne Bekliyoruz?

Önümüzdeki haftanın yurtiçi veri gündemi geçtiğimiz hafta kadar yoğun değil ancak Perşembe günkü PPK toplantısı piyasaların en yakından takip ettiği gelişme olacak. TCMB PPK toplantısının ardından saat 14:00’te kararını açıklayacak. TCMB’nin politika faizi olan haftalık repo faizi şu an %17.0 seviyesinde ve piyasada az da olsa bazı faiz artırım beklentileri olmakla birlikte genel kanı TCMB’nin faizi arttırmayacağı yönünde. Eğer TCMB’den bir artırım görürsek bu Banka’nın beklediği enflasyon patikasının piyasanınkinden yüksek olduğu anlamına gelecek. TCMB faiz kararı dışında bir diğer takip edilecek gelişme de kredi derecelendirme kuruluşu S&P’nin gözden geçirmesi. Cuma piyasa kapanışından sonra açıklanması beklenen gözden geçirmede S&P’den bir not veya görünüm değişikliği beklemiyoruz. S&P şu anda Türkiye’yi yatırım yapılabilir seviyenin 4 kademe altında B+ olarak notlandırıyor; görünüm ise “Durağan”.  Kuruluş Temmuz ayındaki değerlendirmesinde yüksek enflasyon ve cari açık ile kredi büyümesi gibi ekonomik dengesizlik unsurlarının altını çizmiş, geçen yıl için Türkiye’de %3.3 daralma bu yıl içinse %4.5 büyüme öngörmüştü. S&P’nin 2020 büyüme tahminini yukarı yönde revize ettiğini görebiliriz. 

Bu veriler dışında hafta içerisinde açıklanacak TCMB rezervleri, yerleşiklerin DTH birikimi ve faiz oranlarının geldiği seviyede yakından takip edilecek. Hatırlatmak gerekirse yılın ilk haftasında TCMB rezervleri haftalık bazda 644 milyon dolarlık kayıpla yılı 93.2 milyar dolardan 92.6 milyar dolara geriledi. Bunun 48.7 milyar dolarını bir haftada 1.3 milyar dolar azalan döviz rezervleri geri kalanını ise 645 milyon dolar artan altın rezervleri oluşturdu. Ayrıca yılın son haftasında yabancı yatırımcılar hisse senedi piyasalarında 286 milyon dolarlık alım, tahvil piyasalarında ise ÖST dahil 489 milyon dolarlık alım gerçekleştirdi. Böylece son 52 haftada hisse senedi ve tahvil piyasalarında yaşanan 9.2 milyar dolarlık yabancı çıkışı 8.2 milyar dolara geriledi. Yurtiçi yerleşiklerin DTH’ları ise 8 Ocak itibariyle önceki haftaki 199.5 milyar dolar seviyesinden hafif düşüşle 199.3 milyar dolar oldu.