Türev Ürünler

Borsa ve organize olmuş piyasalar dışında kalan piyasalar tezgâhüstü piyasa olarak adlandırılmaktadır. Türev ürünler, getirisi başka bir kıymetin getirisine bağlanmış, dayanak olarak oluşturulan kıymetin getirisinden etkilenen yatırım araçlarıdır. Riskten korunmak veya belirli seviyede risk alarak kazanç yükseltmek amacıyla kullanılan bu ürünlerin en önemli özelliği, düşük maliyetli ve kur belirsizliğinden korumasıdır.

Türev ürünler, organize ve tezgahüstü piyasalar olarak bilinen iki ayrı piyasa türünde işlem gören ve belli bir dayanak varlığın vade içerisinde veya spot değerindeki dalgalanmalara bağlı olarak değerlenen ürünlerdir. Organize piyasalar, hukuki düzenlemelerin olduğu ve standart türev ürünlerin alınıp satıldığı piyasalardır. BİST altında çalışan VİOP (Vadeli İşlem Opsiyon Piyasası) organize piyasalara örnektir. Bu piyasalar dışında gerçekleşen tüm diğer işlemler tezgahüstü piyasalarda gerçekleşmektedir.

Tezgahüstü türev ürünlere örnekler

Tezgahüstü türev ürünler, vade, miktar, piyasa beklentileri gibi etkilere bağlı olarak anlık fiyatlanmaktadır. Bu ürünlerde işlemler kişisel ihtiyaçlara göre yapılandırılmaktadır ve bu nedenle karşılıklı güven ilişkisi belirleyici konumdadır. Düşük tutarda yatırım ile işlem yapmak mümkündür. Bununla birlikte, tezgahüstü türev ürünlerin içerdikleri kaldıraç oranları ile birlikte düşük tutarlarda yatırım yaparak, işlemlere başlanabilir. Tezgahüstü piyasadaki başlıca türev ürünler olarak, Forward, Swap, Futures ve opsiyon sözleşmeleri sayılabilir.